[chitiet]Lạng Sơn vùng đất ven đầu của tổ quốc nơi sinh sống của các dân tộc anh em tày Nùng, Kinh, Dao… cái nôi văn hoa của cộng đồng các dân tộc thiểu số ở miền núi phí Bắc với những nét phong phú độc đáo và đa dạng, Lạng Sơn không chỉ nổi tiếng bởi nhiều di tích danh thắng với các hang động cảnh quan kì thú Chợ Phiên Kì Lừa não nhiệt các trò chơi dân gian trong lễ hội Lồng Tồng, các làn điệu dân ca say đắm trầm bổng trong âm hưởng của tiếng Đàn Tính.
Rượu Mẫu Sơn nét văn hóa truyền thống Lạng Sơn
Lạng Sơn còn là vùng đất nổi tiếng về văn hóa ẩm thực như lợn quay vịt quay phở chua khâu nhục. Với chén rượu nồng hương vị của hương rừng đã bao đời làm say đắm lòng người du khách. Khát khao được một lần được đến với Xứ Lạng cho bõ công bác mẹ sinh thành như câu ca dao xưa.
"Ai lên Xứ Lạng cùng anh, bõ công bác mẹ sinh thành ra em
Tay cầm bầu rượu lấm lem mải vui quên hết lời em dặn dò."
Thật vậy trong sinh hoạt văn hóa của các dân tộc Lạng Sơn, Rượu là hiện tượng vật chất và tinh thần độc đáo, rượu có từ bao giờ câu hỏi thật khó trả lời chính xác chỉ có thể khẳng định rượu trong cuộc sống của các dân tộc Lạng Sơn là rất thiêng riêng.
Và là thứ đồ uống không thể thiếu được, nhất là trong các ngày lễ ngày tết, ngày cưới tiếp đãi bạn thân khách quý đến nhà thờ cúng tổ tiên, thậm chí đi ăn cưới người tày nùng cũng gọi là đi uống rượu “Pây kin lẩu” Rượu Lạng Sơn nhất là rượu Mẫu Sơn từ lâu đời đã trở thành đặc sản mang đậm nét văn hóa truyền thống của nhân dân các dân tộc tỉnh Lạng Sơn, được du khách gần xa biết đến.
Nói đến rượu Mẫu Sơn là nói đến Mẫu Sơn, một vùng núi cao nằm ở phí đồng bắc tỉnh Lạng Sơn. Với độ cao 1541m, chạy theo hướng Đông Tây bao gồm một quần thể 80 ngọn núi lớn nhỏ. Khu dân cư sống rải rác gần khu trồng. Với độ cao không quá 700m so với mặt nước biển.
Mẫu sơn từ lâu đã nổi tiếng là một vùng kinh tế nông lâm nghiệp phát triển, nơi gìn giữ được nhiều di sản văn hóa cổ truyền mà còn là một khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng tự nhiên với nhiều sản vật mang đậm núi rừng hương vị đặc sắc riêng.
Mẫu Sơn đã đi sâu vào lòng người từ rất lâu với ý nghĩa là một thiên đường du lịch với những cảnh đẹp tự nhiên mang đậm bản sắc núi rừng Việt Nam. Đặc biệt hơn ở Mẫu sơn người ta có thể thấy dược giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bao dao luôn được duy trì và phát huy, thể hiện qua các sản phẩm ẩm thực độc đáo có tính chất riêng của Lạng Sơn và đồng bào dân tộc nơi đây.
Để nấu ra một bình rượu Mẫu Sơn, bà con làng nghề phải dậy từ tờ mờ sáng. Trên đỉnh núi se lạnh, người dân chào nhau rồi bắt tay ngay vào công việc. Chẳng ai bảo ai, các công đoạn được thực hiện một cách nhuần nhuyễn, động tác phối hợp nhịp nhàng không thừa không thiếu. Có lẽ chính vì truyền thống được tiếp nối giữa nhiều thế hệ mà bà con người Dao mới có thể nấu ra được những mẻ rượu Mẫu Sơn ngon đến vậy. Ngoài nguyên liệu chính là gạo và nước suối (lấy từ những con suối chảy trong núi có độ cao hơn 1.000m so với mực nước biển), thì chất gây men không thể thiếu là lá rừng. Men lá được pha chế từ hơn 30 loại thảo dược quý hiếm như: Cây 30 rễ, dây nước, trầu rừng, dây ngọt… có tác dụng chữa lành vết thương, phong thấp, thấp khớp, đau lưng… Sau khi các loại thảo dược đã được rửa sạch, băm nhỏ và phơi khô thì mang trộn đều chúng lại với nhau, giã nhỏ và đem đun. Đợt nước đầu dùng để nhào bột, nước hai để ngâm gạo (gạo tẻ, không ẩm mốc). Men phải ủ ít nhất trong 15 ngày. Men càng trắng, càng phồng thì càng tốt. Đặc biệt phương thức làm men chỉ truyền cho con trai và con dâu chứ không truyền cho con gái.
Theo người Dao, men lá là yếu tố quan trọng tạo nên hương vị đặc trưng của rượu Mẫu Sơn. Nhờ loại men này mà rượu men lá trở nên nổi tiếng và hấp dẫn du khách thập phương.
Rượu Mẫu Sơn chỉ là một thứ đồ uống, nhưng sao nó hấp dẫn đến không ngờ. Hấp dẫn không chỉ ở sự cầu kỳ của bình rượu, ở mùi vị thảo dược vùng cao mà còn ở sự bất ngờ vì cái mới, vì tình cảm của người nấu rượu đã thổi hồn vào đó qua cách nấu cầu kỳ, để du khách thêm cảm mến về văn hóa và tình người. Lòng hiếu khách đã ăn sâu vào văn hóa của người xứ Lạng, thể hiện qua cách mời khách, cách đối đãi với khách phương xa.
Ngày nay, rượu Mẫu Sơn không chỉ giữ được phương pháp chưng cất truyền thống mà còn được áp dụng tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm. Bình rượu cũng được làm cẩn thận, sạch sẽ và trông rất hấp dẫn. Chính những người nấu rượu cũng rất coi trọng công nghệ hiện đại khi họ quan niệm: "Rượu ngon và bổ phải được nấu một cách khoa học". Các công đoạn nấu rượu và kiểm tra chất lượng rượu đều có sự xuất hiện của máy móc hiện đại, được đầu tư bởi các doanh nghiệp. Do kết hợp được truyền thống với hiện đại nên nồng độ, hương vị của rượu Mẫu Sơn luôn theo tiêu chuẩn và rất thơm ngon. Rượu Mẫu Sơn đã trở thành một đặc sản nổi tiếng của Lạng Sơn, được người tiêu dùng cả nước biết tiếng và làm thích thú du khách quốc tế.
Thương hiệu rượu mẫu sơn ngày càng nổi tiếng
Ngày nay người tiêu dùng luôn nhìn thấy các nhãn rượu trong quá trình mua bán các sản phẩm. Trong xã hội hiện đại nếu không có nhãn hiệu người tiêu dùng sẽ mất định hướng trong tiêu dùng khó chọn lượng các mặt hàng mà mình tin tưởng và khó lượng chọn theo nhu cầu của bàn thân và gia đình.
Nhãn hiệu của sản phẩm nổi tiếng ngày càng đối mặt với những thách thức nhằm bảo vệ quyền lợi thuộc về quyền sở hữu trí tuệ. Và hơn thế những đặc điểm riêng biệt về truyền thống và tài nguyên của sản phẩm rượu nổi tiếng phải chống lại sự bắt trước làm nhái lại sản phẩm và do đó quyền lợi của nhà sản xuất không được bảo vệ. Người tiêu dùng bị lừa gạt những sản phẩm bị giả danh kém chất lương.
Thương hiệu rượu Mẫu Sơn cũng vậy là thương hiệu nổi tiếng nên cũng phải đối mặt với sự lợi dụng sự xâm hại về sở hữu trí tuệ. Từ một sản phẩm có tính chất tự cung tự cấp các gia đình chỉ tự nấu rượu để phục vụ cho các nhu cầu bản thân gia đình mình như phục vụ ngày lễ tết cưới xin ma chay thi thoảng tiếp khách. Dựa vào những đặc trưng vượt trội khác biệt với các sản phẩm cùng loại khác.
Được sử chỉ đạo của UBND tỉnh Lạng Sơn. Từ những năm 1994, 1995. Công ty Du lịch và XNK Lạng Sơn đã nghiên cứu và phát triển sản phẩm này. Đạt được một số giải thưởng như sao vàng đất việt. 2003, 2004, 2006, top 10 đồ uống nổi tiếng nhất Việt Nam.
Đến nay rượu Mẫu Sơn đã trở thành mặt hàng nổi tiếng nhiều cơ sở doanh nghiệp và cá nhân đã sử dụng thương hiệu rượu Mẫu Sơn để kinh doanh. Tuy nhiên thế nào là rượu Mẫu Sơn, rượu ở vùng nào sản xuất thì được gọi là rượu Mẫu Sơn. Sản xuất như thế nào, tuân thủ theo quy trình nào mới được gọi là rượu Mẫu Sơn.
Thì rất ít người nắm được. Một số cơ sở doanh nghiệp không đủ năng lực sản xuất kinh doanh cũng tham gia sản xuất kinh doanh rượu Mẫu Sơn đưa ra thị trường một số loại rượu không đạt chất lượng, các loại rượu này đã gây ảnh hưởng xấu đến uy tín chất lượng của dòng rượu Mẫu Sơn chân chính, tạo nên sự hỗn độn cạnh tranh không lành mạnh đối với dòng sản phẩm rượu mãu sơn. Chính vì lí do này mà dẫn đến tình trạng thật giả lẫn lộn.
Người tiêu dùng không phân biệt được thế nào là rượu Mẫu Sơn nên không tin tưởng không yên tâm sử dụng. Bởi vậy những người sản xuất kinh doanh rượu Mẫu Sơn đã phải tập hợp nhau lại thành lập hiệp hội rượu vùng cao mẫu sơn, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể rượu Mẫu Sơn để bảo vệ một thương hiệu, một sản phẩm đặc trưng của vùng núi mẫu sơn tỉnh Lạng Sơn. 28/7/2010 sở khoa học công nghệ tỉnh Lạng Sơn đã chỉ đạo cục đo lường chất lượng tổ chức hội nghị, hội thảo về giải pháp bảo vệ thương hiệu và nâng cao chất lượng rượu Mẫu Sơn.
Với thành phần có mặt đông đủ của tất cả các doanh nghiệp cơ sở kinh doanh khu vực thành phố và huyện cao, Lộc Bình và có đại diện hộ sản xuất rượu trên vùng cao mẫu sơn đến dự.
Ban vận động hội những người sản xuất chế biến và kinh doanh dòng rượu Mẫu Sơn được thành lập theo quết định số 119 ngày 11/9/2010 của dám đốc sở khoa học và công nghệ tỉnh Lạng Sơn. Các hoạt động tuyên truyền vận động các doanh nghiệp vùng công sơn mẫu sơn đã được gấp rút tiến hành.
Sau hơn một năm tuyên truyền và hành động ngày 11/7/2011 UBND tỉnh Lạng Sơn đã ra quết định cho phép thành lập tại quết định số 1087 QDUBND. 12/10/2011 Đại hội thành lập hiệp hội đã được tiến hành đã thống nhất tên của tổ chức là “Hiệp hội rượu vùng cao Mẫu Sơn”.
Rượu Lạng Sơn[/chitiet]
